Ενόψει της Παγκόσμιας μέρας για το νερό, που έχει οριστεί η 22 Μαρτίου από τον ΟΗΕ, οι φόβοι για ιδιωτικοποίηση των δικτύων παροχής Αθήνας και Θεσσαλονίκης είναι βάσιμοι. Από τα τέλη Μαΐου 2013 ανακοινώθηκαν από το συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ επίσημα τα δύο επενδυτικά σχήματα που θα συνεχίσουν στην επόμενη φάση του διαγωνισμού και θα διεκδικήσουν το 51% καταρχάς της ΕΥΑΘ. Μετά από προσφυγή της ομοσπονδίας των εργαζομένων στο ΣτΕ, αυτό αποφάσισε πως το νερό είναι δημόσιο αγαθό και δεν μπορεί να ιδιωτικοποιείται η παροχή του στους πολίτες, χωρίς βέβαια η απόφαση αυτή να είναι τελεσίδικη άρα και δεσμευτική για το κράτος. Το οποίο σκαρφιζόμενο νομικά τερτίπια θέλει να την αποφύγει. Το έργο θα συνεχιστεί μετά τις εκλογές.
Η επιλογή των ιδιωτικοποιήσεων συνδέεται με πακέτα διάσωσης της Τρόικας για την Ελλάδα και με την προτεινόμενη οδηγία της ΕΕ για απελευθέρωση της αγοράς του νερού. Οι πολιτικές λιτότητας ισοπεδώνουν κάθε έννοια κοινωνικού αγαθού, μιας Ευρώπης που απομακρύνεται ολοένα από τον πολίτη και αναλαμβάνει το ρόλο της διάσωσης των αγορών και του χρεωκοπημένου τραπεζικού συστήματος. Ας δούμε όμως και τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τέτοιες πρακτικές.
Η επιλογή των ιδιωτικοποιήσεων συνδέεται με πακέτα διάσωσης της Τρόικας για την Ελλάδα και με την προτεινόμενη οδηγία της ΕΕ για απελευθέρωση της αγοράς του νερού. Οι πολιτικές λιτότητας ισοπεδώνουν κάθε έννοια κοινωνικού αγαθού, μιας Ευρώπης που απομακρύνεται ολοένα από τον πολίτη και αναλαμβάνει το ρόλο της διάσωσης των αγορών και του χρεωκοπημένου τραπεζικού συστήματος. Ας δούμε όμως και τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τέτοιες πρακτικές.
Η τιμή του νερού διαμορφώνεται σήμερα από την ΕΥΔΑΠ περίπου σε 0,50€ το κυβικό. Έτσι με 0,50€ θα μπορούσαμε να γεμίσουμε 2000 μπουκάλια του μισού λίτρου με νερό! Παρότι οι υπολογισμοί δεν είναι ακριβείς δείχνουν το τεράστιο περιθώριο κέρδους που καρπώνονται οι εταιρίες. Με την ποιότητα του εμφιαλωμένου νερού να είναι αμφιλεγόμενη, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες εξαιτίας της πλαστικής τους συσκευασίας. Η Nestle αποτελεί το μεγαλύτερο εμφιαλωτή νερού στον κόσμο, έχοντας αποκομίσει τεράστια κέρδη από την εκμετάλλευσή του.
Επίσης η διαχείριση των υδάτων είναι ανορθολογική. Αρκεί να αναλογιστούμε πως το 80% των διαθέσιμων υδατικών πόρων απορροφά η γεωργία κόστος που το επωμίζεται ως επί το πλείστον ο οικιακός καταναλωτής και όχι ο γεωργός. Και αυτό εξαιτίας μιας απαρχαιωμένης και σπάταλης αντίληψης για την υδροδότηση των καλλιεργειών. Γι αυτό καμπάνιες μείωσης της κατανάλωσης του νερού από τους πολίτες είναι και λίγο ανούσιες. Ακόμη πόσες επαρχιακές πόλεις στην Ελλάδα δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό και αναγκάζονται να το αγοράζουν εμφιαλωμένο.
Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι όταν φεύγουμε από το “μη παραγωγικό” δημόσιο τότε πάμε στα κέρδη των πολυεθνικών, κέρδη που διανέμονται στους μετόχους και ποτέ δεν επανεπενδύονται προς όφελος των πολιτών. Συνοπτικά η προοπτική που διαγράφεται είναι η εξής:
- Αλματώδης αύξηση των τιμολογίων από 250-300%
- Υποβάθμιση της ποιότητας του νερού και άνιση πρόσβαση στις υπηρεσίες ύδρευσης.
- Ελλιπής συντήρηση δικτύου & αθέτηση συμβατικών όρων για επενδύσεις.
- Μονοπωλιακές πρακτικές & καρτέλ.
- Έλλειψη λογοδοσίας & μυστικές συμφωνίες
Όταν η διεθνής τάση είναι η ανάκτηση των υπηρεσιών ύδρευσης από δημόσιους φορείς (Γαλλία, Καναδάς, Αργεντινή, Ουγγαρία) πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση και να αποτρέψουμε την πώληση του νερού. Μην επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αγοράζει το νερό. Το νερό είναι ένα δημόσιο αγαθό που δεν το παράγουμε, μας το προσφέρει η φύση και είναι απαραίτητο για τη ζωή μας.
(Τα στοιχεία του άρθρου ελήφθησαν από το http://www.savegreekwater.org μια ελληνική πρωτοβουλία πολιτών που αντιτίθενται στην ιδιωτικοποίηση των επιχειρήσεων των υδάτινων πόρων και της διανομής τους.)
Μπάκας Αριστείδης
Μπάκας Αριστείδης